Drugsmisbruik

Wat is een stoornis in middelengebruik?

Stoornis in het middelengebruik is de nieuwe medische term voor verslaving. Het vervangt woorden als middelenmisbruik en middelenafhankelijkheid. Het is een chronische psychische aandoening veroorzaakt door het dwangmatig gebruik van alcohol of drugs, of beide, die leidt tot permanente veranderingen in de structuur en functie van de hersenen.

Het verschil tussen stoornis in middelengebruik en verslaving

Ze zijn hetzelfde. Stoornis in het gebruik van middelen werd aangenomen om de aandoening te erkennen als een psychische aandoening en etiketten als misbruik en afhankelijkheid te schrappen. In het verleden werd middelenmisbruik gezien als een lichte vorm van verslaving, en middelenafhankelijkheid als een matige tot ernstige verslaving.

Het National Institute of Drug Abuse definieert een verslaving – stoornis in middelengebruik – als:

een recidiverende, chronische stoornis die wordt gekenmerkt door het dwangmatig zoeken naar drugs (en alcohol), aanhoudend gebruik ondanks schadelijke gevolgen, en langdurige veranderingen in de hersenen. Het wordt beschouwd als zowel een complexe hersenaandoening als een geestesziekte. Verslaving is de ernstigste vorm van een volledig spectrum van stoornissen in het gebruik van stoffen, en is een medische ziekte die wordt veroorzaakt door herhaaldelijk misbruik van een stof of stoffen.”

Een stoornis in het middelengebruik heeft betrekking op het effect van drugs en alcohol op de vorm en de functie van de hersenen, niet op de levenskeuzes en het gedrag van mensen.

Welke factoren veroorzaken stoornissen in middelengebruik?

Een stoornis in het gebruik van drugs is een complexe medische aandoening die wordt beïnvloed door genetica, omgevingsfactoren en ervaringen uit het verleden.

Genetica
Genetica verwijst naar lichamelijke en geestelijke eigenschappen die bij de geboorte van ouders op kinderen worden overgedragen. Het is een misvatting dat mensen worden geboren met een verslavingsgen, maar uit onderzoek blijkt dat verslavingen matig tot zeer erfelijk zijn (overdraagbaar van ouder op kind).

Verslavingswetenschappers schatten dat 40 tot 60 procent van iemands kwetsbaarheid voor het ontwikkelen van een verslaving voortkomt uit de genetica. Deze statistieken betekenen dat als een of meer van je ouders met een verslaving hebben geworsteld, het risico om zelf een verslaving te ontwikkelen groter is dan bij iemand die geen directe familieband met de stoornis heeft.

Omgevingsfactoren
De omgeving van een persoon speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van een stoornis in het gebruik van drugs. Omgevingsfactoren zijn activiteiten, plaatsen en mensen waaraan je van jongs af aan tot op volwassen leeftijd wordt blootgesteld.

Omgevingsfactoren die de grootste invloed hebben, zijn onder meer opgroeien in een gemeenschap met een laag inkomen, druk van leeftijdsgenoten, een afwezige ouder, slechte discipline en structuur in huis, ouders of familieleden die middelen misbruiken of betrokken zijn bij criminele activiteiten, en vroege blootstelling aan alcohol of drugs.

Wat zijn de lichamelijke effecten van alcohol?

Ervaringen uit het verleden
Je lichamelijke en geestelijke welzijn wordt bepaald door ervaringen uit je kindertijd. Vroege blootstelling aan trauma’s, geweld en stress kan een langdurig negatief effect hebben op je geestelijk welzijn, en beïnvloedt je gedrags- en emotionele ontwikkeling op volwassen leeftijd.

Voorbeelden van negatieve ervaringen uit het verleden zijn o.a. misbruik, getuige zijn van geweld, financiële moeilijkheden, fysieke of emotionele verwaarlozing

Het ontstaan van een stoornis in het gebruik van drugs

Een stoornis in het gebruik van verdovende middelen verloopt van drugs- en alcoholtolerantie naar afhankelijkheid en stoornis in het gebruik van verdovende middelen (verslaving). Laten we eens kijken naar het verschil tussen de drie om jou te helpen begrijpen hoe de aandoening zich ontwikkelt.

1. Tolerantie
Tolerantie treedt op wanneer je niet langer op alcohol of drugs reageert zoals in het begin. Je hebt vaker grotere doses nodig om je net zo te voelen als toen je ze voor het eerst gebruikte. Deze conditionering gebeurt omdat de hersenen zich aanpassen aan de herhaalde stijging van dopamine (veroorzaakt door alcohol- en drugsgebruik) door het verminderen of afsluiten van chemische receptoren.

Enzymen die schadelijke stoffen metaboliseren versnellen, en het aantal celreceptoren waar dopamine zich aan hecht neemt af. Het centrale zenuwstelsel raakt gewend aan het niveau van drugs of alcohol, wat leidt tot tolerantie voor stoffen en het risico vergroot op blijvende veranderingen in de hersenchemie en het ontwikkelen van een verslaving.

2. Afhankelijkheid
Afhankelijkheid betekent dat je lichamelijke en geestelijke ontwenningsverschijnselen ervaart als je mindert of stopt met alcohol of drugs. De symptomen kunnen mild zijn, zoals stoppen met koffie of sigaretten; of ze kunnen ernstig en levensbedreigend zijn, zoals wanneer je stopt met het gebruik van straatdrugs of voorgeschreven opioïden.

Het hebben van een afhankelijkheid van middelen betekent niet dat je een verslaving hebt. Maar als je geen hulp zoekt en de afhankelijkheid van schadelijke stoffen niet aanpakt, zal het niet lang duren voordat je een stoornis in het gebruik van middelen ontwikkelt.

3. Stoornis in middelengebruik
Een stoornis in het gebruik van drugs – verslaving – is een chronische hersenziekte die wordt veroorzaakt door herhaaldelijk, dwangmatig drugs- of alcoholgebruik. In dit stadium zijn de chemische veranderingen in de hersenen blijvend, is je lichamelijke en geestelijke welzijn aangetast, heb je moeite om normaal te functioneren op school, thuis of op het werk, en ervaar je ernstige ontwenningsverschijnselen als je probeert te stoppen met alcohol of drugs.

De symptomen van een stoornis in middelengebruik

Een stoornis in het gebruik van middelen – verslaving – veroorzaakt een reeks ongemakkelijke, verontrustende en levensbedreigende symptomen die jouw lichamelijke en geestelijke gezondheid aantasten. De behoefte om drugs of alcohol te gebruiken is overweldigend, ondanks de ernstige gevolgen. Je gedrag en slechte geestelijke gezondheid hebben ook een domino-effect op familieleden en vrienden, waardoor relaties, financiën en het dagelijks leven worden verwoest.

Relaties worden beschadigd of vernietigd, je werkprestaties lijden eronder, je zakt voor je schooljaar of verliest je baan, en je ontwikkelt ernstige medische complicaties. Het tragische gevolg van een stoornis in middelengebruik is een overdosis en – in het ergste geval – de dood. De waarschuwingssignalen van een verslaving kun je als volgt herkennen:

  • defensief, vijandig bij vragen over drugsgebruik of te veel drinken;
  • stemmingswisselingen; angstig, depressief, prikkelbaar, manisch;
  • veranderingen in het uiterlijk; onverzorgd, ongewassen, slordig;
  • slechte school- of werkprestaties, zakken voor school of ontslagen worden van een baan;
  • mysterieus, geheimzinnig, verhoogde behoefte aan privacy;
  • oneerlijk, manipulatief;
  • verstoppen van toebehoren; spuiten, naalden, lepels, lege flessen;
  • interesse verliezen in familie, vrienden en activiteiten;
  • financiële problemen, voortdurend geld lenen;
  • dragen van shirts met lange mouwen op warme dagen (verbergen van sporen);
  • maaltijden overslaan, niet op gezette tijden eten;
  • verminderde zin in seks, impotentie;
  • risicovol gedrag vertonen, in aanvaring komen met de wet.

Wanneer de waarschuwingssignalen te laat worden opgemerkt, kan dit uitmonden in een verslaving. De symptomen van een stoornis in middelengebruik kunnen worden gecategoriseerd in fysieke en mentale symptomen.

Fysieke symptomen verslaving

  • slechte hygiëne, gebrek aan zelfzorg;
  • slechte kwaliteit van de slaap, slapeloosheid;
  • onduidelijke, geforceerde spraak;
  • gewichtsverlies of -toename;
  • bloeddoorlopen ogen, spitse pupillen;
  • oppervlakkige, diepe of snelle ademhaling;
  • bleke, klamme, droge huid;
  • trillen, beven;
  • misselijkheid of braken;
  • stuiptrekkingen, toevallen.

Mentale Symptomen verslaving

  • angst, depressie;
  • stemmingswisselingen, snelle stemmingswisselingen;
  • wispelturig humeur, snel boos;
  • defensief, opstandig;
  • geagiteerd, prikkelbaar, rusteloos;
  • laag zelfbeeld, gevoel van eigenwaarde;
  • zich hopeloos, hulpeloos, ontevreden voelen;
  • paranoia;
  • hallucinaties;
  • antisociale trekjes.

Wat zijn de verschillende soorten stoornissen in middelengebruik?

Stoornis in het middelengebruik is een brede overkoepelende term die verschillende soorten verslavingen omvat. Een stoornis in het gebruik van meerdere middelen is de medische term voor mensen met de diagnose stoornis in het gebruik van middelen die meer dan één soort drugs of een combinatie van drugs en alcohol misbruiken.

Er zijn zeven soorten stoornissen in middelengebruik:

  • alcohol (bier, wijn, sterke drank);
  • opioïden (heroïne, fentanyl, OxyContin, Vicodin);
  • stimulerende middelen (cocaïne, crack, meth, crystal meth, studiedrugs);
  • nicotinegebruik (tabakssigaretten, e-sigaretten);
  • marihuana (wiet, cannabis);
  • sedatieve gebruiksstoornis (kalmeringsmiddelen, hypnotica);
  • hallucinogene gebruiksstoornis (LSD, psilocybine, peyote).

Hoe worden stoornissen in middelengebruik behandeld?

Een effectief verslavingsbehandelingsprogramma combineert een medische detox, medicatie om fysieke en emotionele symptomen te behandelen, verschillende psychotherapietechnieken, groepsondersteuning, regelmatige lichaamsbeweging en een gezonde, evenwichtige voeding.

Klinische verslavingsprogramma’s leveren doorgaans betere resultaten op dan poliklinische ontwenningscentra, omdat de zorg en ondersteuning intensief zijn; je kunt afstand nemen van de verslavingstriggers en je concentreren op je herstel.

Een uitgebreid behandelprogramma van drie maanden (90 dagen) bij Recovery Center in White River wordt aanbevolen voor mensen die al lange tijd met verslaving worstelen en vaak terugvallen.

Medicijnen voor verslavingsbehandeling

  • antidepressiva;
  • antipsychotica;
  • agonisten (geneesmiddelvervangers);
  • anti-honger (Naltrexone);
  • antidrinken (Disulfiram).

Psychotherapie voor verslavingsbehandeling

  • cognitieve gedragstherapie;
  • dialectische gedragstherapie;
  • humanistische therapie;
  • interpersoonlijke therapie;
  • rationeel emotieve gedragstherapie.

Holistische therapie voor verslavingsbehandeling

  • mindfulness meditatie;
  • kunst- en muziektherapie;
  • paardentherapie;
  • yoga;
  • voedingstherapie;

Hulp zoeken om je verslaving te overwinnen

Een stoornis in het middelengebruik tast je lichamelijk en geestelijk welzijn aan en kan levensbedreigend zijn. Het leidt tot chronische ziekten, cardiovasculair leed, lever- en nierschade, maag-, darm- en ademhalingsproblemen, hersenbeschadiging, cirrose, verminderde immuniteit, infecties en een verminderde hersenfunctie.

Je lijdt aan een overdosis wanneer de toxiciteit van de drugs het centrale zenuwstelsel overweldigt, waardoor organen zoals de hart, longen en nieren stoppen. De belangrijkste doodsoorzaak van een overdosis is ademhalingsproblemen. Alcoholvergiftiging kan dodelijk zijn zonder dringende medische behandeling. Het wordt veroorzaakt door het drinken van een grote hoeveelheid alcohol in korte tijd. Hoge alcoholniveaus schakelen kritieke delen van de hersenen uit die de ademhaling, lichaamstemperatuur en hartslag regelen.

Hoe eerder je hulp zoekt en een uitgebreide behandeling krijgt voor alcohol- of drugsverslaving, hoe beter. Een integrale verslavingsbehandeling kan je leven redden en leiden tot een volledig herstel.

Of je je nou wilt aanmelden om met de behandeling te beginnen, of je een vraag hebt over de behandeling, contact opnemen met ons opnameteam is de eerste stap. Een ervaren toelatingscoördinator zal je te woord staan en je vanaf daar verder helpen.

    Wat is een stoornis in middelengebruik?

    Stoppen met alcohol fases

    Wanneer je besluit om te stoppen met het drinken van alcohol ga je als ware door verschillende fases. Wanneer je een gedurende tijd verslaafd bent geweest aan alcohol kan "cold turkey" stoppen met drinken of het minderen al zorgen voor ontwenningsverschijnselen.

    Lees Meer

    Hoe gevaarlijk is 3MMC?

    Designer drugs werpen hun schaduw over de wereld van recreatief drugsgebruik. De drug 3MMC is een gedurende tijd legaal geweest, waardoor iedereen het gemakkelijk en snel online kon bestellen. Het was in Nederland verkrijgbaar onder de naam "research chemical". In deze blog vertellen wij meer over de risico's van 3MMC en hoe gevaarlijk deze designer drug is.

    Lees Meer

    De gevolgen van jarenlang drugsgebruik

    In de afgelopen jaren is het drugsgebruik in Nederland gestaag toegenomen. Volgens een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gaf één op de tien Nederlanders in 2022 aan dat hij of zij minstens één keer drugs heeft gebruikt. Deze cijfers geven slechts een glimp van de omvang van het probleem weer. Het is duidelijk dat drugs een aanzienlijke aanwezigheid heeft gekregen in onze samenleving. Deze ontwikkeling heeft verstrekkende gevolgen voor individuen, gezinnen en gemeenschappen.

    Lees Meer