Het is bijzonder beangstigend om te ontdekken dat een naaste worstelt met een levensbedreigende overdis van drugs. Een angstaanjagende gedachte, waarvan je hoopt dat deze nooit werkelijkheid wordt. Weet je dat iemand een drugsverleden heeft, dan kun je er beter wel voorbereid op zijn. Het vormt namelijk een dreiging, zowel voor je naaste als voor jouzelf.
Wereldwijd stijgt het aantal sterfgevallen door overdoses in een alarmerend tempo. Opioïden zijn goed voor het grootste aantal drugsgerelateerde overdosisdoden, waarbij het in meer dan 70 procent van de gevallen gaat om synthetische opioïden zoals fentanyl en methadon. Alleen al in de Verenigde Staten werden in 2019 meer dan 50 000 doden door opioïde-gerelateerde overdoses geregistreerd.
Het is cruciaal dat je begrijpt wat er gebeurt als iemand een drugs overdosis krijgt, welke waarschuwingssignalen je moet herkennen en wat je moet doen om zijn of haar leven te redden.
Een overdosis doet zich voor wanneer een overmatige hoeveelheid van één of meer giftige stoffen het centrale zenuwstelsel overspoelt en de hersenen overweldigd raken. Ze kunnen geen vitale signalen meer naar de rest van het lichaam sturen, wat leidt tot het uitvallen van organen. De symptomen van een overdosis variëren afhankelijk van het type drug in het systeem, maar ademhalingsfalen is vaak het meest fatale aspect.
De meeste overdoses vinden per ongeluk plaats. Ze gebeuren vaak wanneer iemand de hoeveelheid van een drug onderschat die het lichaam aankan, of wanneer verschillende stoffen worden gecombineerd en het centrale zenuwstelsel ernstig wordt aangetast. Een overdosis kan leiden tot langdurige gezondheidsproblemen en kan zelfs dodelijk zijn.
Een overdosis is een zeer beangstigende gebeurtenis. De impact op je lichaam is afhankelijk van de gebruikte drug, maar ademhalingsproblemen vormen de meest voorkomende doodsoorzaak. Wanneer je lichaam en hersenen worden overspoeld door drugs, worden meerdere organen aangetast. Het centrale zenuwstelsel raakt in nood, wat problemen veroorzaakt met je hartslag, bloeddruk en ademhaling.
Dit is het verloop van een onbehandelde overdosis:
Stimulerende drugs staan bekend onder de volgende straatnamen: crackcocaïne, ICE, meth, crystal meth, speed, rock en uppers.
Opioïden beïnvloeden de bloedstroom in het centrale zenuwstelsel, waardoor er onvoldoende zuurstof naar de hersenen en weefsels stroomt om aan de behoeften te voldoen. Als de hersenen niet genoeg zuurstof krijgen, kan hypoxie optreden. Kortademigheid, hoofdpijn en een droge mond zijn enkele van de korte-termijn symptomen.
Een overdosis opioïden veroorzaakt ademnood; je ademhaling wordt oppervlakkig, je raakt verward en gedesoriënteerd, reageert niet meer en verliest het bewustzijn.
Als je hersenen niet voldoende zuurstof krijgen, worden ze anoxisch. Hersencellen sterven af na vier minuten zuurstoftekort. Als je een overdosis opioïden overleeft, kun je hypoxische hersenschade oplopen. De symptomen zijn geheugenverlies, slecht zien en horen, slechte coördinatie, evenwicht en beweging, en problemen met spreken, lezen en schrijven.
Opioïden worden gebruikt om chronische pijn te verlichten. Opioïden op recept omvatten codeïne, hydrocodon (Vicodin), oxycodon (OxyContin) en morfine. Tot deze klasse behoren ook illegale straatdrugs zoals heroïne en fentanyl.
Stimulerende drugs omvatten cocaïne, amfetaminen en methamfetaminen. Deze drugs verhogen de bloeddruk en lichaamstemperatuur en versnellen het hart en ademhaling. Een overdosis stimulerende middelen leidt tot oververhitting of hyperthermie van het lichaam, wat kan leiden tot toevallen, een beroerte of een hartaanval.
Tekenen dat je je hersenen hebt overspoeld met te veel van een stimulerend middel zijn onder andere snelle of zware ademhaling, beven, trillen, zweten, hoge koorts, spierpijn of krampen, agitatie, hallucinaties en paniek. Ernstige symptomen kunnen dodelijk zijn. Als je een overdosis van stimulerende middelen overleeft, bestaat het risico op langdurige chronische medische complicaties.
Stimulerende drugs staan bekend onder de volgende straatnamen: crackcocaïne, ICE, meth, crystal meth, speed, rock en uppers.
Depressiva vertragen de hersenactiviteit en worden gebruikt om verschillende psychische aandoeningen te behandelen, waaronder angststoornissen, paniekstoornissen, acute stressstoornissen, slapeloosheid en toevallen. Bij een hoge dosis depressiva kunnen symptomen optreden zoals duizeligheid, slaperigheid, verwarring en angst. Daarnaast kunnen wazig zicht, onduidelijke spraak, ademhalingsproblemen en spierzwakte voorkomen.
Ernstige symptomen van een overdosis zijn tremoren, vertraagde reflexen, blauwe lippen en vingernagels, grillig gedrag, paranoia, hallucinaties, coma en mogelijk de dood. Ademnood is levensbedreigend en kan permanente hersenbeschadiging veroorzaken. Een fatale afloop is ademstilstand en de dood.
Depressiva bestaan in vele vormen en zijn beter bekend als tranquillizers, antipsychotica of benzo’s (benzodiazepinen). Ze worden gebruikt om symptomen van mentale aandoeningen te behandelen. Barbituraten (slaap- en kalmeringsmiddelen) vallen onder deze groep stoffen.
Het is niet eenvoudig om te beoordelen of iemand flauwgevallen is vanwege overmatig drugsgebruik of dat er sprake is van een overdosis met daaropvolgend bewustzijnsverlies. Vaak worden mensen die drugs hebben gebruikt achtergelaten om “hun roes uit te slapen”, terwijl ze eigenlijk slechts momenten verwijderd kunnen zijn van een fatale afloop. Het is van cruciaal belang om onmiddellijk medische hulp in te schakelen in dergelijke situaties om ernstige gevolgen te voorkomen.
Als je je zorgen maakt, bel dan onmiddellijk een ambulance, want elke seconde telt om hun leven te redden. Zonder onmiddellijke medische hulp kan iemand met een overdosis een ernstige aanval krijgen, blijvende hersenschade oplopen, stikken in zijn braaksel, in coma raken en overlijden.
Het verlies van bewustzijn bij flauwvallen kan optreden zonder duidelijke tekenen van ademhalingsproblemen of falen. Echter, iemand die een overdosis heeft genomen, kan de volgende tekenen vertonen:
Blijf allereerst rustig. Paniek kan de situatie verergeren en dringende hulp vertragen. Het is van cruciaal belang om kalm te blijven en snel de juiste stappen te ondernemen om de persoon in kwestie te helpen.
Bel een ambulance als de persoon is ingestort, het bewustzijn heeft verloren of niet meer ademt. Breng ze zo snel mogelijk naar een ziekenhuis als er niet onmiddellijk een ambulance beschikbaar is. De belangrijkste doodsoorzaak van een overdosis is een falende ademhaling. Hoe sneller de persoon wordt behandeld, hoe kleiner de kans op hersenbeschadiging door zuurstoftekort.
Blijf praten om hem wakker te houden. Als de persoon niet reageert, sla of stomp hem dan niet uit paniek.
Leg ze in de herstelpositie om hun luchtwegen te openen en te voorkomen dat ze stikken in braaksel.
Pas hartmassage (CPR) toe als ze niet ademen.
Geef de persoon neusspray of injecteerbaar naloxon (Narcan) als dat beschikbaar is.
Verzamel bewijzen van pillen of illegale straatdrugs die de persoon heeft gebruikt en alle andere informatie om het medische team te helpen wanneer zij de patiënt ontvangen.
Spoedbehandeling
Naloxon (Narcan) is een levensreddende behandeling voor een overdosis opioïden. Het wordt geleverd in de vorm van een neusspray of injectie. Narcan werkt door de effecten van opioïden te blokkeren, door de drug uit de opiaatreceptoren in de hersenen te duwen. Naloxon werkt binnen enkele minuten, maar het effect verdwijnt binnen 30 tot 90 minuten. Als de eerste dosis u niet heeft doen opleven of als medische hulp niet is gearriveerd, hebt u nog een dosis nodig.
Behandeling in het ziekenhuis
Maagpomp/afzuiging:
Uw maag wordt leeggepompt om de gevaarlijke stoffen in uw spijsverteringsstelsel te verwijderen. De medische term is maagspoeling en is een routineprocedure wanneer iemand een overdosis drugs heeft genomen. Er wordt een slangetje in uw mond of neus gestopt en via uw slokdarm in uw maag geleid. Alle inhoud wordt weggezogen totdat uw maagdarmkanaal grondig schoon is. Het medische team gebruikt de buis-en-zuigtechniek omdat de maaginhoud zeer corrosief is, en uw slokdarm ernstig kan worden beschadigd als u braakt.
Uw maag laten leegpompen na een overdosis drugs doet geen pijn, maar is wel erg ongemakkelijk. Het is een riskante procedure; als er maagvocht in uw longen of luchtwegen lekt, veroorzaakt dat een aspiratiepneumonie.
Geactiveerde houtskool:
Geactiveerde houtskool wordt gebruikt om overtollige gifstoffen in uw bloedbaan te absorberen. Het komt in poedervorm en wordt gemengd tot een vloeistof. U drinkt het als dat kan, of het wordt via een slangetje rechtstreeks in uw maag gebracht. Actieve kool bindt zich aan de medicijnen of het gif in uw maag en helpt uw lichaam de giftige stoffen te elimineren.
Behandeling na een overdosis
Als u een overdosis drugs overleeft, is het essentieel dat u daarna begeleiding krijgt. Het is meestal een wake-up call dat u een levensbedreigende verslaving heeft, en u baat heeft bij deelname aan een geïntegreerd verslavingsbehandelingsprogramma in een intramurale of extramurale afkickkliniek.
U komt onder de hoede van een verslavingsdeskundig team dat een medische detox uitvoert, medicatie voor angst of depressie controleert en verschillende vormen van psychotherapie (praattherapie) mogelijk maakt. Een psychiatrische evaluatie is essentieel als u opzettelijk een overdosis voorgeschreven of straatdrugs hebt gebruikt.
De meeste overdoses zijn per ongeluk; sommige zijn opzettelijk waarbij iemand zelfmoord probeert te plegen. Een toevallige overdosis is een levensbedreigend gevolg van drugsverslaving, gedefinieerd als een “chronische, recidiverende geestelijke stoornis die wordt gekenmerkt door dwangmatig drugsgebruik, ondanks langdurige hersenveranderingen en negatieve gevolgen”.
Verschillende scenario’s leiden tot een overdosis:
Drugstolerantie is onvoorspelbaar en wordt overschat
Hoeveel er nodig is voor een overdosis is onvoorspelbaar. Wat uw vriend kan verdragen, kan u in een ziekenhuis of een graf doen belanden. De eerste keer dat u een straatdrug gebruikt, kunt u een overdosis krijgen, zelfs als u een kleine hoeveelheid gebruikt.
Mensen overschatten hun tolerantie voor drugs als ze terugvallen. Als u stopt met drugsgebruik, raken uw hersenen eraan gewend om niet met de schadelijke stof om te gaan en daalt uw tolerantieniveau. Als u terugvalt en dezelfde hoeveelheid van de drug neemt die u gebruikte toen u een actieve verslaving had, zult u waarschijnlijk een overdosis nemen.
Hoe u voorgeschreven en straatdrugs gebruikt, maakt een groot verschil; roken, snuiven, drinken of uw favoriete drug injecteren kan het verschil betekenen tussen leven en dood. Injecteren van drugs is de meest riskante manier om drugs in uw lichaam te krijgen, niet alleen omdat u het risico loopt chronische gezondheidscomplicaties te krijgen, maar u kunt te snel te veel injecteren en een fatale overdosis krijgen.
Mensen gebruiken voorgeschreven medicijnen, straatdrugs en alcohol tegelijk
Het combineren van geneesmiddelen op recept of verdovende middelen met alcohol kan fataal zijn. Als u een stimulerend middel (Adderall, cocaïne, khat) neemt met een depressief middel (marihuana, alcohol, Valium, Xanax), concurreren de twee met elkaar en veroorzaken ernstige gezondheidscomplicaties.
Straatdrugs worden versneden en vermengd met schadelijke additieven
Straatdrugs worden vaak versneden met vulstoffen die op lange termijn gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Drugsdealers gebruiken alles van sucrose en zetmeel tot bloem, krijt en talkpoeder om de drugs te vermenigvuldigen. Deze schadelijke toevoegingen stapelen zich op in uw bloedvaten, waardoor u een groter risico loopt op bacteriële infecties, dodelijke ziekten (HIV of hepatitis C), een beroerte of een hartaanval.
Dealers versnijden straatdrugs met deze vulstoffen om de winstgevendheid te verhogen, maar het vermindert de potentie. U weet niet wat er in de drugs zit en dat maakt het onvoorspelbaar. Neem bijvoorbeeld heroïne; u raakt gewend aan een bepaalde hoeveelheid van de drug in zijn minder krachtige vorm. Als u overstapt op of per ongeluk pure heroïne gebruikt, heeft u een probleem.
Dealers voegen aan de drugs ook stemmingsverruimende stoffen toe die uiterst gevaarlijk en dodelijk kunnen zijn. Aan heroïne en cocaïne wordt bijvoorbeeld vaak fentanyl toegevoegd. Dat is een synthetische opioïde en een van de schadelijkste versnijdingsmiddelen, omdat het tot honderd keer krachtiger is dan morfine.
Wist u dat?
Straatdrugs zoals heroïne en cocaïne zijn vaak versneden met kalmerende middelen, arsenicum, cocaïne, morfine, Molly, fentanyl of Angel Dust.
Wij zijn er om u te helpen
Neem vandaag nog contact met ons op voor een vertrouwelijk en gratis gesprek met een van onze hoogopgeleide verslavingsprofessionals van het Recovery Centre at White River in Zuid-Afrika.
Wanneer je besluit om te stoppen met het drinken van alcohol ga je als ware door verschillende fases. Wanneer je een gedurende tijd verslaafd bent geweest aan alcohol kan "cold turkey" stoppen met drinken of het minderen al zorgen voor ontwenningsverschijnselen.
Lees Meer
Designer drugs werpen hun schaduw over de wereld van recreatief drugsgebruik. De drug 3MMC is een gedurende tijd legaal geweest, waardoor iedereen het gemakkelijk en snel online kon bestellen. Het was in Nederland verkrijgbaar onder de naam "research chemical". In deze blog vertellen wij meer over de risico's van 3MMC en hoe gevaarlijk deze designer drug is.
Lees Meer
In de afgelopen jaren is het drugsgebruik in Nederland gestaag toegenomen. Volgens een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gaf één op de tien Nederlanders in 2022 aan dat hij of zij minstens één keer drugs heeft gebruikt. Deze cijfers geven slechts een glimp van de omvang van het probleem weer. Het is duidelijk dat drugs een aanzienlijke aanwezigheid heeft gekregen in onze samenleving. Deze ontwikkeling heeft verstrekkende gevolgen voor individuen, gezinnen en gemeenschappen.
Lees Meer